حافظه انسان یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعت بوده که اسرار مربوط به خود را دارد. حافظه انواع مختلفی داشته و طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. آلزایمر یا فراموشی آشناترین بیماری مربوط به اختلالا حافظه است. معمولا ما اختلال‌حافظه را همان فراموشی در نظر می‌گیریم. البته اختلالات حافظه انواع مختلفی دارد و تنها به آلزایمر و فراموشی ختم نمی‌گردد. اختلال‌حافظه با ایجاد مشکلات فراوان برای فرد همراه است. این مشکلات در ابعاد مختلف زندگی تاثیر خواهند گذاشت. اختلال حافظه در سه نوع افزایش حافظه، کاهش حافظه یا تحریف حافظه دیده می‌شود. در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم. در صورتی که در این زمینه دچار مساله ای شده‌اید، حتما از خدمات مشاوره فردی استفاده کنید.

منبع: اختلال حافظه در جوانی و پیری

علت ایجاد اختلال حافظه

با افزایش سن علائمی از مشکلات مربوط به حافظه در فرد دیده می‌شود. با این حال، این مشکلات در حد ایجاد اختلال در زندگی روزمره فرد نیست و از علائم سالمندی محسوب می‌شود. سایر علل ایجادکننده اختلال حافظه به شرح زیر است.

اثرات برخی داروها بر اختلال حافظه

عوارض جانبی ناشی از داروها می‌تواند منجر به اختلالات حافظه گردد. ممکن است مصرف این داروها در افراد جوان‌تر عارضه ایجاد نکند.

علت بروز عوارض در افراد مسن به دلیل تغییر در متابولیسم و سوخت‌و‌ساز آن‌هاست. مصرف این داروها در سالمندان با گیجی و پایین آمدن سطح هوشیاری همراه است.

داروهایی که اختلال حافظه در فرد ایجاد می‌کنند شامل داروهای کاهنده فشارخون، آرام‌بخش‌ها، داروها موثر در درمان پارکینسون، داروهای ضد زخم معده و داروهای ضدالتهاب هستند.

دلیریوم

دلیریوم وضعیتی است که سطح هوشیاری فرد به طور ناگهانی مختل می‌شود.

به دنبال کاهش سطح هوشیاری، علائمی نظیر عدم تمرکز، اختلالات شناختی نیز در فرد بروز می‌کند. در هر مقطع سنی ممکن است دلیریوم دیده شود.

تغییرات متابولیسم بدن، مشکلات و بیماری‌ها روانی، ابتلا به عفونت‌ها، کاهش اکسیژن بدن از دلایل ایجادکننده دلیریوم به شمار می‌روند.

افسردگی شدید

شرایط خلقی فرد به طور مستقیم با عملکرد شناختی وی ارتباط دارد. علائم اختلال حافظه با علائم افسردگی شباهت دارند.

نداشتن تمرکز و اختلال در توجه فرد از نشانه‌ها افسردگی و اختلال حافظه هستند. درمان افسردگی در دوران میان‌سالی به رفع نشانه‌ها مربوط به اختلال حافظه منجر خواهد شد. برای درمان افسردگی سالمندان کلیک کنید.

ابتلا به برخی بیماری‌ها

بیماری‌های مزمن، مشکلات تنفسی، بیماری‌های مربوط به غده تیروئید، مشکلات کبدی می‌توانند به اختلال حافظه منجر شوند.

انواع اختلال حافظه

همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم اختلال حافظه را به سه دسته افزایش حافظه، تحریف حافظه و کاهش حافظه تقسیم‌بندی می‌کنند.

افزایش حافظه

همراه با اختلالات روانی مانند وسواس، پارانوئید نیز دیده می‌شود. در این حالت، فرد جزئیات بی‌اهمیت و اتفاقات فراموش‌شده را بدون تفکر درباره آن‌ها به یاد می‌آورد.

تحریف حافظه

آشناپنداری، ناآشناپنداری و کریپتومنزیا از انواع تحریف حافظه هستند. در این نوع از اختلال حافظه، فرد خاطرات را به خاطر آورده اما به شکلی که در گذشته اتفاق نیفتاده است.

آشناپنداری به این صورت است که فرد موقعیت جدید را تکراری در نظر می‌گیرد.

ناآشناپنداری مخالف آشناپنداری است. فرد موقعیتی که قبلا تجربه کرده را به یاد نمی‌آورد. اشکال حقیقی در شناسایی موقعیت است نه یادآوری.

شخص در کریپتومنزیا قادر به یادآوری خاطرات خود بوده اما آن‌ها را خاطرات شخصی نمی‌داند. بلکه آن را به صورت داستان یک فیلم یا محتوا یک کتاب در ذهن دارد.

آلزایمر

شایع‌ترین اختلال حافظه شناخته شده است. افزایش سن، رژیم غذایی نامناسب، دیابت، وراثت و آسیب اعصاب مغزی در ایجاد آلزایمر موثرند.

آلزایمر در دسته کاهش حافظه قرار دارد. علائم ناشی از آن شامل بی‌قراری، تغییرات شخصیتی و رفتاری در فرد، کاهش قدرت قضاوت، تغییر احساسات می‌باشد.

دمانس

دمانس یا زوال عقل یک اصطلاح کلی جهت معرفی بیماری‌ها مغزی است.

دمانس یا زوال عقل به انواع دمانس عروقی، دمانس لویی‌بادی، دمانس پیشانی_گیجگاهی دسته‌بندی می‌شوند.

زوال عقل نیز در دسته کاهش حافظه طبقه‌بندی می‌گردد. نشانه‌ها آن عبارت است از فراموشی، اشکال در درک صحبت اطرافیان، ناتوانی در سخن گفتن، مختل شدن قدرت قضاوت و برنامه‌ریزی و… . برای آشنایی بیشتر با علائم و راه های درمان زوال عقل کلیک کنید.

دمانس لویی‌بادی

پروتئین لویی‌بادی که یک پروتئین غیرطبیعی بوده توسط بافت‌های مغز تولید می‌شود. توهم بینایی، توهم شنوایی، گیجی، عدم تعادل و زمین خوردن، افسردگی از نشانه‌ها ابتلا به دمانس لویی‌بادی است.

دمانس پیشانی_گیجگاهی

در دمانس پیشانی_گیجگاهی سلول‌های موجود در ناحیه پیشانی و گیجگاه از بین می‌روند. ممکن است در سنین نوجوانی علاوه بر سالمندی نیز دیده شود.

این نوع از اختلال حافظه با تغییرات شدید شخصیتی و رفتاری، استفاده از کلمات ناهنجار و رکیک، بروز رفتار‌ها پرخاشگرانه، تشنج، پیدا شدن مشکلات جنسی، اسپاسم ماهیچه‌ها همراه است.

درمان اختلال حافظه

هرچه اختلال حافظه زودتر تشخیص داده شود، روش‌ها درمانی و نتایج حاصل از درمان امیدوارکننده است.  بسته به نوع اختلال و شدت بیماری و علائم آن، روش‌ها درمانی موثر اتخاذ می‌شوند.

شیوه‌های درمان رایج شامل مراجعه به پزشک و استفاده از داروهای تجویزی وی، روان‌درمانی و مشاوره با روان‌شناس می‌باشد. از آنجا که خیلی اوقات این خانواده بیمار هست که نمی‌داند با بیمار چطور و چگونه رفتار کند، نیاز به مداخله مشاوره خانواده ضرورت پیدا می‌کند. بنابراین در صورتی که با مشکل حافظه پدر یا مادر سالمندتان دشواری برای شما ایجاد کرد حتما از خدمات مشاوره خانواده استفاده نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه حافظه می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

منبع: اختلال حافظه در جوانی و پیری